Risk Nedir Risk Analizi Neden Gereklidir13.11.2018
paylaş
twittle
paylaş
paylaşRisk, tehlikenin, yani potansiyel zararın, olma ihtimali ve sonucuna (şiddetine) göre belirlenmiş değeridir. Yani, tehlikeye ait ihtimal ve şiddetin bileşkesidir. Risk genel olarak bir faaliyetin içerdiği belirsizlik ve zarar olasılığıdır.
Bir işletmede tipik olarak karşılaşılan riskler arasında fiyat dalgalanmaları, kur değişmeleri, talep kaymaları, malzeme temini olanaksızlıkları v.s. belirtilebilir. Sigortacılıkta risk terimi belirli bir kaza veya tehlikeli durum sonucunda, doğması muhtemel olan zarar – ziyan demektir. Geniş anlamda ise bu tehlikenin derecesini ifade eder. Örneğin bir mal için riski yüksek denmesi gibi.
İş güvenliği bakımından risk kelimesinin kapsamı yasalar çerçevesinde belirlenmiştir. 4857 sayılı İş Kanunu Madde 77’ye göre işverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.
Yine bu yasaya göre işverenler işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar. Söz konusu durumda yapılacak eğitimin usul ve esasları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecektir.
26 Aralık 2003 tarih ve 25328 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan kimyasal maddelerle çalışmalarda sağlık ve güvenlik önlemleri hakkındaki yönetmeliğin 6. maddesine göre ise işveren, işyerinde tehlikeli kimyasal madde bulunup bulunmadığını tespit etmek ve tehlikeli kimyasal madde bulunması halinde, işçilerin sağlık ve güvenliği yönünden olumsuz etkilerini belirlemek üzere, İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği’nin 6 ncı maddesinin (c) bendi ile 9 uncu maddesinin (a) bendine uygun şekilde, risk değerlendirmesi yapmakla yükümlüdür.
Anlaşılabildiği gibi risk değerlendirmesinin temel amacı kazaların önlenmesidir. Yapılacak derin ve daha sistemli bir analiz, risklerin anlaşılmasını geliştirerek tehlikelerin azaltılmasına destek olacaktır.
Bu nedenle risk değerlendirmesini; tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin vereceği zarar olasılığını göz önüne alarak risk analizi yapılması ve buna göre alınacak önlemlerin belirlenerek uygulanması, bu önlemlerin yeterliliğinin kontrol edilmesi diye tanımlayabiliriz.
Risk Analizi Gereken Durumlar
İşyerinde, daha önce hiç risk değerlendirmesi yapılmamış olması ve çalışanların sağlık ve güvenliğini etkileyebilecek aşağıda belirtilen önemli değişikliklerin olması durumunda, risk değerlendirmesi yapılması gereklidir:
- Yeni bir makine veya ekipman alınması,
- Yeni tekniklerin geliştirilmesi,
- İş organizasyonunda veya iş akışında değişiklikler yapılması,
- Yeni hammadde ve/veya yarı mamul maddelerin üretim sürecine girmesi,
- Yeni bir mevzuatın yürürlüğe girmesi veya mevcut mevzuatta değişiklik yapılması,
- İş kazası veya meslek hastalığı meydana gelmesi,
- İş kazası veya meslek hastalığı ile sonuçlanmasa bile yangın, parlama veya patlama gibi işyerindeki iş sağlığı ve güvenliğini ciddi şekilde etkileyen olayların ortaya çıkması.
Risk Değerlendirme Aşamaları
Pek çok metot bulunmakla beraber bazı farklılıklarla risk değerlendirmesi ve yönetimi belirli aşamaları içerir.
- Politika belirlemek
- Hazırlık yapmak ve sınırları belirlemek
- Tehlikeleri belirlemek : İşyeri Ortamı (Fiziksel ve ergonomik şartlar), kimyasal maddeler, ekipmanlar, elektrik, acil durumlar, organizasyon tedbirleri: Kurul, İşyeri sağlık ve güvenlik birimi (işyeri hekimi, uzman vb), yasal evraklar, çalışma saatleri vb.
- Riskleri belirlemek
- Önlemleri belirlemek
- Uygulamak
- Uygulamayı ve yeterliliğini kontrol etmek
- Gerekiyorsa yeniden analiz yapmak
Risk Sınıfım Neye Göre Belirleniyor?
Muhasebecinizden SGK Nace kodunu öğrendikten sonra, bu kodla İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği’ne uygun şekilde İSG Genel Müdürlüğü Risk Sınıfları Tebliğ Sınıfları Listesinden tehlikeli, çok tehlikeli ya da az tehlikeli olduğunuzu belirleyebiliyoruz.
Tablo 1: Bir olayın gerçekleştiği takdirde şiddeti
Tablo 2. Bir olayın gerçekleşme olasılığı
Tablo 3. Risk değerlendirme derecelendirme
Kimler Risk Analizi Yapabilir?
Risk değerlendirmesinin, işveren tarafından, işyerinde istihdam edilen ve yeterlik belgesi bulunan iş güvenliği ile görevli mühendisler ile işyeri hekimliği sertifikasına sahip olan iş sağlığı ile görevli işyeri hekimlerine, bunların bulunmaması durumunda ise, dışarıdan hizmet veren uzman kişi veya kuruluşlara yaptırılması esastır. İşyerinde yürütülen işin niteliği, farklı mesleklerden uzmanların da bulundurulmasını gerektiriyorsa, işveren uygun mesleklerden uzmanların da risk değerlendirmesi yapmasını sağlar.
İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi organizayonu için resmi ve gayri resmi destek sağlayabilirsiniz. Ancak bu personelin, işverenle karşılıklı olarak yetkileri, sorumlulukları ve otoriteleri tanımlanmalı aynı zamanda da dokümanlaştırılmalıdır.
Risk Analizini Hangi İşletmeler Yaptırmalıdır?
En az 1 (bir) personel çalıştıran işletmeler risk analizlerini yaptırmakla yükümlüdür. Ancak personel çalıştırmayıp işverenin kendisinin çalıştırdığı işletmeler yükümlülük dışındadır.
Bu çerçevedeki tüm işletmelerin 01.01.2013 tarihi itibarı ile risk analizlerini yaptırılmış olmaları gerekmektedir.
Tehlike sınıfına göre; çok tehlikeli iş yerlerinde en geç 2 yılda bir, tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri 4 yılda bir ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri en geç 6 yılda bir risk analizi güncellemesi yaptırmak zorundadır.
Bununla birlikte işyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması, uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler meydana gelmesi, üretim yönteminde değişiklikler olması, iş kazası, meslek hastalığı, çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği olması, çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi, işyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması hallerinde daha önce yapılan risk analizi geçersiz sayılır ve yenilenmesi gerekir.
Cezalar
Risk değerlendirmesini yapmayan veya yaptırmayan işverenlere, 3 bin 234 TL ve aykırılığın devamı halinde her ay için 4 bin 851 TL idari para cezası uygulanması hükmedilmiştir. Yine, risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaları yapmayan işverenlere de 1.617 TL idari para cezası uygulanacaktır.
Kanunlara göre acil durumları belirleme, acil durumlar için tedbir alma, acil durum planlarını hazırlama, destek elemanı görevlendirme, araç gereç sağlama, acil durumlarda işyeri dışındaki kuruluşla irtibatı sağlayacak düzenlemeyi yapma yükümlülüklerini yerine getirmeyen işverenlere her bir yükümlük için 1.078 TL ve aykırılın devam ettiği her ay için yine 1.078 TL idari para cezası uygulanacaktır.
Devlet Katkısı
Kamu kuruluşları hariç 10’dan az çalışanı olan çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yerine getirilmesinde, Bakanlık maddi destekte bulunacağını belirtmiştir. 10’dan az çalışanı bulunan, az tehlikeli sınıftaki işyerlerinin bu destekten yararlanmasına ise Bakanlar Kurulu’nun karar vereceği belirtilir.
Sigortasız personel çalıştırdığı tespit edilen işyerlerinden, yapılan destek yasal faizi ile birlikte geri alınmasına ve bu destekten ilgili işyerlerinin 3 yıl süre ile men edilmesine karar verilmiştir.
Sizde profesyonel yetkinlikteki personellerimizden destek alarak yaptıracağınız risk analizleri ile iş yeriniz ve çalışanlarınız için güven ortamı sağlayabilir, verimliğinizi arttırabilirsiniz.
İlginizi Çekebilecek Diğer Bloglar
-
TS EN ISO 9001 ve TS EN ISO 14001 gibi standardlar kalite ve çevre yönetimleri üzerine yoğunlaşmış, dolayısıyla kuruluşlarda iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürekli iyileştirilerek korunabilmesi için ayrı -
İş sağlığı ve güvenliği hizmeti alacak işyerleri az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli olmak üzere 3 sınıfta yer alır. Bu sınıflarda yer alan işyerleri yetkili OSGB ile anlaşarak işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanlığı ve diğer sağlık personeli hizmeti a
-
Patlayıcı maddeler: Çevreye hasar verebilecek bir hızda, sıcaklıkta ve basınçta, kimyasal tepkimeler sonucu gazlar oluşturabilen, katı veya sıvı maddeler (veya madde karışımları).